‘Mensen met arbeidsbeperking aan werk helpen is niet lastig. Het is een keuze!’

‘Mensen met arbeidsbeperking aan werk helpen blijft lastig’, kopte de NOS vorige week. De nieuwszender baseert het artikel op de doelstellingen van de banenafspraak die vorig jaar voor het eerst niet zijn gehaald. Negatieve beeldvorming die schreeuwt om een nuancering, vinden wij. Want directeur Bob Kolsteeg biedt met zijn sociale onderneming deBesteEHBOdoos al bijna 15 jaar kansen aan mensen die anders langs de kant zouden staan. Het is niet lastig. Het is een keuze: ‘Elke werkgever die winstmaximalisatie opzij durft te zetten kan het doen.’

Doelstellingen banenafspraak

Op basis van de banenafspraak tussen werkgevers en overheid zouden over twee jaar 125.000 mensen met een arbeidsbeperking aan het werk geholpen moeten zijn. Ware het niet dat de teller nu pas op 85.000 staat. Het bedrijfsleven zorgde in 2023 voor 74.000 banen (doelstelling was 80.000). Bij de overheid werden sinds 2015 ruim 11.600 banen gerealiseerd (totale doelstelling is 25.000 banen).

Bij overheden zou het zonder moeite moeten lukken om die doelstelling te halen. Daar is Kolsteeg van overtuigd: ‘Ik geloof erin. Zeker bij de overheid moet het kunnen want daar is genoeg geld. In het bedrijfsleven is het een ander verhaal. Werkgevers streven over het algemeen naar winstmaximalisatie. Op het moment dat je dat niet langer voorop zet, gaat er een wereld voor je open. Wanneer je als ondernemer die keuze durft te maken, dan is het absoluut ook mogelijk in reguliere bedrijven.’

Maatschappelijke winst

deBesteEHBOdoos is daarvan het beste bewijs. Voortgekomen uit de sociale werkvoorziening, draait de BV sinds 2010 grotendeels op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Van de 15 arbeidskrachten hebben er 12 een (arbeids)beperking. Dat is dus ruim 80%. ‘En we schrijven gewoon zwarte cijfers hoor’ zegt sociaal ondernemer Kolsteeg met zichtbare trots. ‘Toch is de economische winst niet onze prioriteit. We zetten een product in de markt en met de winst die we maken, betalen we onze maatschappelijke missie. Dat is hoe het werkt.’

Stuk voldoening

Volgens de Arbeidsinspectie hebben werkgevers te weinig mogelijkheden om werknemers met een arbeidsbeperking te begeleiden. Daar zit wel een kern van waarheid in, beaamt Bob Kolsteeg: ‘Je moet intern ondersteuning bieden en in een klein bedrijf als het onze is dat niet altijd makkelijk. Zeker niet als iedereen al 100% belast is met zijn of haar eigen werk. Dan kan het lastig zijn. Maar uiteindelijk is het steeds een keuze. Het geeft een stuk voldoening als je mensen een plekje geeft. Als ze deelnemen aan de economie, en als je ziet dat ze zelfvertrouwen krijgen. Dat voelt goed, ook voor de persoon die zich in allerlei bochten moet wringen om de nieuwe collega te begeleiden.’

Krapte op de arbeidsmarkt

Werkgevers zien dus helaas nog steeds veel beren op de weg. Ondanks de huidige krapte op de arbeidsmarkt. Onvoorstelbaar, vindt Bob Kolsteeg: ‘Werkgevers kunnen hun personeelstekort oplossen als ze iemand aan durven te nemen die op het eerste gezicht misschien niet in het perfecte plaatje past. Durven ze wel verder te kijken dan hun neus lang is, dan krijgen ze er supergemotiveerde, enthousiaste mensen voor terug.’

Regelgeving

Ook het woud van regelgeving, kan werkgevers afschrikken. Terwijl de regelingen het juist interessant moeten maken om iemand aan te nemen. ‘Al zoeken wij in eerste instantie naar iemand die gemotiveerd is. Pas daarna kijken we of er een regeling van toepassing is. Zoals die voor oudere werknemers of bijvoorbeeld een no-risk polis voor een werknemer die in de WIA zit. Als je ervoor open staat om met iemand in zee te gaan, dan ga je je daar vanzelf in verdiepen. Zolang je uitgangspunt maar is dat je wilt helpen. Dan wordt het vanzelf duidelijk.’

Geen subsidie

deBesteEHBOdoos heeft behalve mensen uit de sociale werkvoorziening ook veel mensen in dienst die tussen wal en schip zijn beland. Ze vallen niet onder de banenafspraak maar hebben wel moeite om een baan te vinden of te houden, om uiteenlopende redenen. ‘Ze zijn te goed voor het één maar te slecht voor het ander,’ stelt Bob Kolsteeg het even zwart/wit. ‘Voor die mensen krijg je geen subsidie maar daar zou je het als werkgever ook eigenlijk niet voor moeten doen. Je doet het omdat je mensen wilt helpen. Dat moet de overweging zijn.’

‘Niemand bij ons is zielig’

Tot slot benadrukt sociaal ondernemer Kolsteeg dat werkgevers zich vooraf niet teveel zorgen moeten maken en er gewoon mee aan de slag moeten gaan: ‘Wij nemen iemand aan en kijken dan hoe het gaat en waar we eventueel moeten ondersteunen. Het gaat immers ook wel eens mis als je ‘gezonde mensen’ in dienst neemt. We zetten mensen in op hun kracht en hebben er vrede mee als dingen soms wat langer duren. Iets is pas een probleem, als je er een probleem van maakt. En niemand bij ons is zielig. Punt.’